Neurofeedback en neurotherapie

Wat is neurofeedback en wat is neurotherapie

Neurotherapie is therapie waarbij neurofeedback wordt gecombineerd met aanvullende therapieen zoals gesprekken, psycho-educatie, oefeningen, supplementen of kruiden of leefstijladvies.

Neurofeedback is een trainingsmethode om uw hersenactiviteit weer in balans te brengen. Na een trainingstraject met neurofeedback ervaart u meer rust en helderheid in het hoofd, slaappatronen verbeteren, een verbeterde concentratie en meer energie.

Neurofeedback is veilig omdat het geen vervelende bijwerkingen kent. Het is tevens niet invasief wat betekent dat er niets aan het lichaam wordt toegevoegd of ontnomen. Bij neurofeedback wordt het zelfsturend vermogen van het brein gebruikt om het beter te laten functioneren.

Uw hersenactiviteit wordt gemeten met een speciaal apparaat (de Mindtuner). Dit apparaat geeft uw hersengolven weer op het scherm van de neurofeedbacktrainer. U kijkt zelf naar een ander scherm waar u de feedback (informatie) over uw hersenactiviteit ontvangt. De hersenen leren continu en passen zich voortdurend aan de situatie of de omgeving aan. Van dit enorme vermogen van de hersenen om zich continu te verbeteren wordt gebruikt gemaakt met neurofeedback. U kunt leren de hersenactiviteit ten goede te veranderen en daarmee allerlei klachten sterk zien afnemen of zelfs verdwijnen. U pakt de kern van het probleem aan in plaats van dat u de symptomen bestrijdt. En het is net als met zwemmen. Als het eenmaal is geleerd is het blijvend. Het is gemakkelijk en leuk om te doen. De veranderingen komen meestal snel in kleine stapjes, niet abrupt, maar soepel en als vanzelf.

Neurofeedback meet alleen uw hersenactiviteiten, er wordt niets ‘ingestopt’!

De laatste jaren is er steeds meer wetenschappelijk onderzoek gekomen dat aantoont dat neurofeedback werkt. In de Ode is een aantal artikelen gepubliceerd over neurofeedback en het meest recente artikel vindt u hieronder. Marty Wutkke is de pionier die in Nederland samen met het NCH de opleidingen verzorgt en steeds de laatste ontwikkelingen binnen het vakgebied onderwijst.

Voor wie is neurofeedback geschikt

Neurofeedback is geschikt voor alle volwassenen en kinderen vanaf 6 jaar. Er is geen maximum leeftijd aan verbonden. Doordat neurofeedback veel toepassingsgebieden kent, kan het voor een brede groep aan klachten worden aangewend. Neurofeedback wordt ook in toenemende mate ingezet voor het verbeteren van de mentale prestaties zoals het geheugen, de concentratie en stressbestendigheid.

Klachten c.q. problemen waarbij neurofeedback effectief kan zijn:

• ADD of ADHD
• Angsten en fobieën
• Autisme, asperger en PDD-NOS
• Burnout en stress
• Concentratieproblemen
• Depressie
• Dyslexie
• Epilepsie
• Hoofdpijn/migraine
• Niet aangeboren hersenletsel (NAH)
• Peakperformance trainingen
• Post traumatische Stress Stoornis (PTSS)
• Slaapproblemen
• Whiplash

Binnen 10 neurofeedbacksessies rapporteren de meeste cliënten het volgende:

• Meer helderheid en rust tijdens stressvolle situaties
• Meer concentratie en een langere aandachtspanne
• Minder piekeren en meer rust in het hoofd
• Vrolijker zijn en minder angsten ervaren
• Verbetering grove en fijne motoriek
• Meer in het hier en nu zijn
• Meer ontspanning
• Verbeterde slaap
• Meer energie

Op de langere termijn zal verdere verbetering plaatsvinden en eventuele klachten zullen afnemen of verdwijnen. Het is niet zo dat het proces van verandering in uw hersenen na de neurofeedbacksessie meteen stopt. De hersenen hebben nu meer informatie over zichzelf gekregen en gaan verder met aanpassen en verbeteren. De feitelijke trainingen zetten dus eerder dingen in gang dan dat ze alleen op dat moment hun werk doen. Ook na het stoppen van de trainingen ziet u de veranderingen doorgaan. De hersenen brengen zichzelf steeds beter in balans.

Wetenschappelijk onderzoek over neurofeedback

Neurofeedback is als wetenschappelijke discipline opgekomen in de jaren ’60 van de vorige eeuw. Pas sinds de eeuwwisseling is de wetenschappelijke belangstelling flink toegenomen wat heeft geresulteerd in een groot aantal publicaties over de effectiviteit van neurofeedback. Hieronder volgen een paar links naar artikelen en publicaties over neurofeedback.

Neurofeedback trainingsessies

Stap 1: Intake en QEEG-meting van de hersenactiviteit

Een neurofeedback trainingstraject start altijd met een intake bestaande uit een hersenscan, een kennismakingsgesprek en soms het invullen van enkele vragenlijsten. De hersenscan wordt gemaakt door middel van een EEG-meting. Gedurende deze meting krijgt men een soort badmuts op het hoofd met daarin 19 verschillende sensoren. Gedurende de scan meten we de activiteit van het brein tijdens verschillende 4 verschillende soorten condities: niets doen ogen gesloten, niets doen ogen open, lezen en het bekijken van een film. Verder vindt er een gesprek plaats waarin u aan kan geven wat de aanleiding is voor uw komst en wat u met neurofeedback wilt bereiken. Aanvullend zal de trainer nog wat vragen stellen over uw situatie. Na de meting worden de conclusies uit de meting met u besproken. Indien er genoeg tijd is wordt er ook nog een korte training gegeven van maximaal 15 minuten. Hiermee kan voor de eerste trainingssessie worden bepaald hoe de conditie van uw hersenen is en wat u aan kan. De totale intake neemt ongeveer anderhalf tot twee uur in beslag. Op basis van deze meting en uw wensen van wat u wilt bereiken kan worden vastgesteld welke gebieden getraind gaan worden en op welke manier (de zogenoemde trainingsprotocollen). Indien u wilt kan er een volledig rapport worden opgesteld, hiervoor wordt een extra vergoeding gevraagd. Een print van de grafieken en meetresultaten kan u wel kosteloos worden toegezonden.

Stap 2: Sessies neurofeedbacktraining

Doorgaans worden er twee neurofeedback sessies per week ingepland. Een sessie duurt 50 minuten. Een typische neurofeedbacksessie begint met een gesprek over hoe u zich voelt en wat u sinds de vorige training heeft ervaren. Dit gesprek is belangrijk om de voortgang bij te houden en om de training voor u optimaal in te stellen. In tegenstelling tot de scan tijdens de intake krijgt u nu geen cap met 19 sensoren, maar slechts enkele losse sensoren op uw hoofd aangezien we nu precies weten waar we wel en waar we niet hoeven te trainen. Vervolgens neemt u plaats achter een beeldscherm waarop een gedurende een half uur een speelfilm of documentaire naar uw eigen keuze wordt vertoond. Deze film is de beloning. Om de film heen komt er een kader in beeld dat open gaat of sluit waardoor u de film goed of juist minder goed kunt zien. Ook wordt het geluid harder of zachter. De juiste hersenactiviteit wordt direct beloond door het beter zichtbaar en hoorbaar worden van de film die u voor u ziet. Neurofeedback is dus een leerproces dat werkt via beloning. Na herhaaldelijke trainingen leren de hersenen de juiste hersenactiviteit aan te maken en dit vol te houden. Vrijwel alle leerprocessen gaan via beloning en herhaling, neurofeedback is hierin geen uitzondering.

“Is neurofeedback moeilijk?”

Nee, je hoeft er eigenlijk niets voor te doen. Alleen maar kijken naar het scherm. Voor het genezen van een wondje hoe je ook niet ‘iets’ te doen. Dat gebeurt vanzelf, zolang de juiste omstandigheden voor genezing er zijn. Zoals bijvoorbeeld een voldoende basisgezondheid zonder tekorten in de vorm van vitamines en mineralen, een schone omgeving, voldoende levensenergie. Dit geldt ook voor neurofeedback. Als je een trauma wilt oplossen terwijl de omgeving traumatiserend is dan is het dweilen met de kraan open.

“Hoe maak ik de film dan beter zichtbaar”?

Dit is feitelijk dezelfde vraag als: “Hoe moet ik fietsen?”. Afgezien van een paar oppervlakkige aanwijzingen kan niemand je vertellen hoe je moet fietsen, alleen door het doen en te oefenen ontwikkelt het brein een “geheugen” van hoe het de spieren moet aansturen om op een fiets vooruit te komen zonder het evenwicht te verliezen.

Zo is het ook bij neurofeedback. Na herhaaldelijke trainingen ontwikkelen uw hersenen een manier om de film beter zichtbaar te maken. De therapeut zit er continu bij en zorgt ervoor dat de moeilijkheidsgraad precies past bij wat uw brein op dat moment aankan. Iedereen traint op zijn of haar eigen persoonlijke niveau.

Na afloop van de sessie kan u zich wat moe voelen net als na een inspannende mentale bezigheid. Dit trekt snel weer weg. Uw hersenen gaan aan de slag met de informatie. De meeste mensen merken na 6-8 sessies verbeteringen op in hun slaap, concentratievermogen en stressbestendigheid.